Rozmowa Reginy Gowarzewskiej z prof. Zygmuntem Tlatlikiem, dyrektorem artystycznym IV Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Michała Spisaka w Dąbrowie Górniczej, który rozpocznie się w najbliższą niedzielę.

Od kilku lat możemy w Dąbrowie Górniczej obserwować rywalizację młodych muzyków, za każdym razem innych specjalności. Kto w tym roku powalczy o laury?

Nasz konkurs doczekał się już piątej edycji, z tym że pierwsza była ogólnopolska. Mamy więc czwarty konkurs międzynarodowy. Założeniem jest m.in. to, żeby co roku rywalizowali muzycy grający na innych instrumentach. Ewentualnie instrumenty mogą powtarzać się co kilka lat. Taki system działa na wszystkich wielkich konkursach wieloinstrumentalnych, na przykład w Monachium czy Genewie. W Polsce drugiego takiego konkursu nie ma. W tym roku pojawią się więc skrzypce, altówka i wiolonczela. Te dwa ostatnie rywalizowały w pierwszym, ogólnopolskim konkursie. Skrzypków gościmy po raz pierwszy.

Dla kogo przeznaczony jest konkurs im. Spisaka? Czy program kolejnych etapów stawia przed młodymi muzykami wysoko poprzeczkę?

Uczestniczyć w konkursie mogą muzycy, którzy nie ukończyli 29. roku życia. Podkreślić trzeba jedno: to jest konkurs dla artystów i nie oceniamy ich wieku, a umiejętności i dojrzałość artystyczną. Na tym konkursie grają zarówno 15-latkowie czy 20-latkowie, jak i 29-latkowie. Zdarza się, że ci młodsi są lepsi. To otwarta rywalizacja, a formuła zmagań, również pod tym względem, jest unikatowa w skali kraju. Chwała za to władzom miasta, że jej realizacja była możliwa właśnie w Dąbrowie Górniczej.

W jaki sposób powstał konkurs im. Michała Spisaka w Dąbrowie Górniczej?

Dobrze się stało, że władze miasta umiejętnie wykorzystały atut, iż Spisak pochodził właśnie z tego miasta. Przy każdej edycji konkursu podkreślamy słowa z listu Michała Spisaka: (…) myślę stale o Zagłębiu i Dąbrowie Górniczej, bo przecież nie zapomina się nigdy swego rodzinnego miasta. Wszystko zaczęło się od zamysłu prof. dr. hab. Leona Markiewicza, który z okazji 40. rocznicy śmierci kompozytora napisał o nim monografię, a dąbrowskie władze sfinansowały jej wydanie. Zorganizowany został wówczas również festiwal muzyki Spisaka. Wtedy właśnie powstał pomysł zorganizowania konkursu. Trzeba tu dodać, że pozycja twórczości Michała Spisaka w światowej literaturze muzycznej jest bardzo wysoka. Rzadko które miasto może poszczycić się taką postacią. Władze miasta postanowiły nadać w tym roku Michałowi Spisakowi tytuł Honorowego Obywatela. Uroczystość ta odbędzie się podczas koncertu inauguracyjnego konkursu. Zapraszam 5 września do Pałacu Kultury Zagłębia. Wieczór ten będzie znakomitą okazją do zapoznania się z sylwetką kompozytora. Program koncertu jest bardzo ciekawy. Na scenie wystąpią również ubiegłoroczni zwycięzcy, Seweryn Zapłatyński i Bartłomiej Duś. Usłyszymy oczywiście kompozycje Spisaka. Staramy się jednak zawsze, aby wybrzmiały także utwory innych kompozytorów z naszego regionu. Tym razem będą to kompozycje Mikołaja Góreckiego i Wojciecha Kilara, który będzie gościem honorowym konkursu. Organizatorzy wydarzenia pragną zaprosić na widownię zwłaszcza dzieci i młodzież, i to przez cały czas trwania konkursu. Nie zawsze ma się okazję posłuchać, jak grają rówieśnicy. Tymczasem w naszym województwie istnieje najlepiej w całym kraju rozbudowana sieć szkolnictwa muzycznego. Uczniowie i studenci nie mają raczej szans na bezpośrednie obserwowanie zmagań na zagranicznych konkursach. Do nas o wiele łatwiej dojechać z Katowic, Sosnowca, Chorzowa, Zabrza czy wreszcie z samej Dąbrowy Górniczej niż z Paryża czy Genewy. Zapraszamy jednak nie tylko specjalistów. Zawsze dobrze jest posłuchać ciekawej muzyki. Uważam, że z muzyką powinno się obcować jak najwięcej. Młodzi ludzie powinni zgłębiać jej tajniki i uczyć się grać na instrumentach. Nie chodzi mi o to, aby zostali zawodowymi muzykami. Muzyka rozwija, uwrażliwia, uczy zachowań społecznych. Umuzykalniona młodzież o wiele rzadziej ulega złym wpływom, jaki niesie ze sobą współczesny świat.

Kto w tym roku będzie oceniał uczestników konkursu?

Przewodniczącym jury zawsze jest jeden z pedagogów katowickiej Akademii Muzycznej, która współorganizuje konkurs. W tym roku będzie to prof. Paweł Głombik, wiolonczelista, kierownik Katedry Instrumentów Smyczkowych. Również z katowickiej uczelni w jury zasiada po jednym pedagogu z każdej specjalności. Zapraszamy też przedstawicieli pozostałych najważniejszych polskich ośrodków, a także pedagogów muzycznych z zagranicy. W tym roku z USA, Niemiec i Holandii.

***

Prof. Zygmunt Tlatlik studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach w klasie fagotu prof. Wiktora Osadzina, uzyskując w roku 1965 dyplom z wyróżnieniem. Otrzymał I nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Dętych Zespołów Kameralnych w Katowicach w kategorii kwintet (1963), III nagrodę w Konkursie Młodych Muzyków w Gdańsku (1966), brał ponadto udział w konkursach w Genewie (1967 – dyplom), Budapeszcie i Pradze. W latach 1961-1968 był pierwszym fagocistą Filharmonii Śląskiej w Katowicach, po czym rozpoczął trwającą do września 2007 r. pracę w tamtejszej Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia, w której był pierwszym fagocistą, a zarazem członkiem Kwintetu Dętego Polskiego Radia. Uczestniczył w ponad 70 tournée koncertowych po Europie, USA, Japonii, Brazylii, Korei Południowej, Hongkongu, Tajwanie, Turcji, Libanie, Iranie, występując w wielu renomowanych salach koncertowych m.in. podczas prestiżowych festiwali muzycznych (np. Berliner Festwochen, Europa Musical w Monachium, Festival de Música de Canarias, Pražské Jaro, Wien Modern, Music Protokoll w Grazu). Grał pod batutą tak znakomitych dyrygentów, jak: Bernstein, Mazur, Skrowaczewski, Zecchi, Semkow, Wit, Penderecki, Krenz, Kasprzyk. Dokonał licznych nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia. Od ponad 25 lat jest pedagogiem, a w latach 2002-2008 pełnił funkcję dziekana Wydziału Wokalno-Instrumentalnego Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Od 1996 r. jest jurorem Akademickiego Konkursu Obojowo-Fagotowego w Sieradzu i Łodzi.

Przypominamy, że konkurs rozpoczyna się 5 września koncertem inauguracyjnym, a kończy 14 września koncertem laureatów.